<p><strong>Sınav kaygısı</strong>, elde edilen ve öğrenilen bilgilerin sınav sırasında istenilen seviyede kullanılmasına engel olan ve okuldaki başarısının düşmesine yol açan kaygıya verilen isimdir. Oluşan bu kaygı sonrasında çocukları uyaran kişiye karşı içinde bulunduğu durumu duygusal, bedensel ve zihinsel olarak kendini ifade edemez duruma gelerek daha büyük sonuçlara yol açabilmektedir. Ancak bu durum çocuklarda sınav öncesi ve sınav esnasında oluşan stresi heyecan ve gerginlik durumunun oluşmasının tek sebebi ise başarılı olamama hissine kapılmış olmasıdır. Bu normal ve oldukça beklenen bir duygu ifadesidir. Sınav heyecanı, gireceği sınava daha fazla odaklanmak, başarılı olmak için motive olmaya yarar ve sınav sırasında başarmak için üstün çaba göstermek anlamına da gelir.</p>
<p><strong>Sınav Kaygısının Belirtileri Nelerdir?</strong></p>
<p><strong>1- Zihinsel Belirtiler: </strong>Dikkat eksikliği, unutkanlığın oluşması, işlenen ve çalışılan dersleri hatırlamakta zorluk çekmek, olumsuz düşüncelere kapılmak( sınavda başarılı olamayacağım, yine başarısız olacağım, yine kötü not alarak arkadaşlarım ve aileme karşı mahcup olacağım). Sınav esnasında soruları okuduğu halde kendini verememek ya da anlayamamak, bildiği konular hakkında kafasını toplamakta zorluk çekerek bilgilerini aktaramama gibi durumlarıdır.</p>
<p><strong>2- Fizyolojik Belirtiler: </strong>Kalp atış hızının oldukça yüksek olması, nefes alıp verirken zorluk çekme ve hızlanması, utangaçlık ya da yüz kızarması, aşırı terleme, baş dönmesi, yeme alışkanlıklarının bozulması, iştahsızlık, üşüme, titreme, soğuk eller, göğüs bölgesinde ağrı, sıkışma, bulantı, kusma ya da ishal durumları fizyolojik belirtilerdir.</p>
<p><strong>3- Duygusal belirtiler:</strong> Korku, karamsarlık, aşırı sinirlilik ya da sürekli sinirli olma, gerginlik, hata yapma ya da sınav esnasında unutma korkusu, panik olma ya da kontrolü kaybedeceğini sanma, kendine güven olmaması, çaresizlik, mutsuzluk ve endişe gibi belirtiler duygusal belirtilerdir.</p>
<p><strong>4- Davranışsal belirtiler:</strong> Ders çalışma isteksizliği, sınav esnasında durma ya da duraklama, sınavı yarıda bırakmak, ders çalışmayı sürekli ertelemek, sınava girmeme isteği, çalışma isteği ya da ders çalışmaktan kaçınarak başka konularla uğraşma davranışsal belirtilerin göstergesidir.</p>
<h2><strong>Sınav Kaygısının Nedenleri Nelerdir?</strong></h2>
<p><strong>1- Zamanı Kullanamama: </strong>Sınava istenilen ya da belirtilen zaman diliminde başlamama, konuların yetiştirilememesi, konuların tekrar edilmemesi ya da işlenen dersin tekrar edilerek iyice anlayana kadar öğrenme isteğinin olmaması.</p>
<p><strong>2- Yanlış ders çalışma teknikleri:</strong> Ders çalışmaya başlamadan önce plan ve program hazırlamadan ders çalışmak sınav kaygısının en önemli nedenlerindendir.</p>
<p><strong>3- Mükemmeliyetçilik:</strong> Sınav esnasında ya da sınav öncesinde yaptığı ve yapacakları her şeyin eksiksiz ve hatasız olmasını isteyen öğrencilerde kaygı düzeyi oldukça yüksek görülmektedir.</p>
<p><strong>4- Başarısızlık korkusu: </strong>Başarılı olma konusunda korku yaşayan çocuklarda kendilerine güven duygusu azalarak yerini yüksek kaygıya bırakır. Bu da sınav kaygısının en önemli diğer nedenleri arasında yer alır.</p>
<p><strong>5- Fazla anlam yükleme:</strong> Genellikle sınav kaygısı yaşayan çocuklarda potansiyellerine göre olmayan hedeflerin belirlenmesi ve buna göre kendilerini kanıtlama hissine girmesi sınav kaygısı seviyesini yükseltmektedir.</p>
<p><strong>6- Aile baskısı:</strong> Ülkemizde en fazla görülen sınav kaygısının başında gelir. Ülkemizde aileler çocuklarının seviyelerinden fazla beklenti içine girerek çocuklarına baskı yapması nedeniyle sınav kaygısının olmasına yol açıyor.</p>
<p><strong>7- Fizyolojik İhtiyaçlar:</strong> Düzensiz ya da yanlış beslenme, yeteri kadar uyunana, sınava kadar dinlenmeme ve düzensiz uyku sınav kaygısını ve odaklanmayı doğrudan etkiler.</p>
<p><strong>8- Olumsuz düşüncelere kapılma:</strong> Sınav sonrasında olumsuz bir not aldığını hayal ederek oluşabilecek sonuçları düşünmek sınav kaygısına yol açabilmektedir.</p>
<p><strong>9- Kıyaslama:</strong> Diğer öğrenciler, arkadaşları ya da komşu çocukları ile kendini kıyaslama ve strese sokma durumları da kaygıyı doğrudan etkileyerek hem ders çalışma isteğini azaltırken hem de sınav kaygısına yol açar.</p>
<p><strong>10- Fizyolojik tepki verme:</strong> Sınav esnasında midem ağrıyacak, lavaboya gitmem gerekecek, ellerim titreyecek ya da çok fazla terleyeceğim gibi kaygılardır.</p>
<h2><strong>Sınav Kaygısından Kurtulma Yolları Nelerdir?</strong></h2>
<ul>
<li>Sınava hazırlanmadan önce plan ve programlar yapılarak ders çalışma saatlerini ayarlayın</li>
<li>Sınav saati ya da gününe kadar ders çalışmak yerine düzenli bir şekilde çalışın ve sınavdan 1 gün önce ders çalışmayı bırakın</li>
<li>Sınav öncesinde düzenli bir şekilde uyumaya özen gösterin. Ne kadar iyi bir şekilde dinlenir ve uyursanız sınavınız o kadar verimli geçer.</li>
<li>Doğru ve düzenli bir şekilde beslenin. Özellikle sebze ve meyveleri düzenli olarak tüketerek vitamin alın. Sınav dönemlerinde vitamin içerikli besin tüketmeye özen gösterin</li>
<li>Olumsuz düşünceleri düşünmek yerine her zaman olumlu düşüncelere sahip olun. Bu hem sizi motive edecek hem de sınav kaygısını ortandan kaldıracaktır.</li>
</ul>
<h2><strong>Ebeveynler Sınav Kaygısı İçin Ne Yapmalı?</strong></h2>
<ul>
<li>Çocuklarınızın başarılı olduğu zaman yanında olduğunuz gibi başarısız sonuçlar aldığında da yanlarında olarak onları motive edin ve destek olun</li>
<li>Çocuklarınızdan yüksek beklentiler beklemek yerine onların isteklerine yoğunlaşarak sınav kaygılarını ortadan kaldırın ve baskı yapmayın</li>
<li>Olumsuz düşünceler sergilemek yerine onları motive edecek konuşmalar yapın. Her zaman yanlarında olduğunuzu gösterin ve kaygılarını ortadan kaldırmasına yardımcı olun</li>
<li>Üniversite sınavları oldukça stresli ve zor olduğu için çocuklarınız oldukça yorulmuş ve bunalmış hisseder. Bu dönemlerde çocuklarınızın eğlenmelerine ve arkadaşlarıyla zaman geçirmesine teşvik edin. Kaygılı olması yerine mutlu ve huzurlu olmasını sağlayın</li>
<li>Her şeyden önce çocuğunuzun sağlığının önemli olduğunu asla unutmayın.</li>
<li>Sınav dönemlerinde çocuklarınıza yapabileceğiniz en iyi yardım yanlarında olarak onların ihtiyaçlarını karşılamak ve motive edici sözler kullanarak onların başarılı olması için seviyeli bir şekilde destek olmak.</li>
<li>Ebeveynler kesinlikle çevresindeki çocukları olumlu ya da olumsuz örnek olarak göstermemeli. Bu durum çocuklarınızın motivesinin artması yerine tamamen düşmesini sağlar</li>
<li>Ebeveynler çocukları için yaptığı ya da harcadığı maddi kayıpları çocuklarına söylememeli</li>
</ul>

Çocuklarda sınav kaygısı için ne yapılabilir?
Çocuğun sınav korkusunu yenmek için ne yapmalı?
